توری بسته بندی (کیسه راشل)
کیسه راشل در ابعاد و رنگهای مختلف
شلیل نوعی از خانواده هلو است. شلیل نوعی هلو است که پوست صاف و گوشت تیره تر دارد که میوههای بدون کرک تولید میکند و به همین علت هلوی بدون کرک نیز نامیده میشود و طعمی مطبوع و شیرین تر از هلو دارد.
شلیل درختی است که ۴ تا ۱۰ متر ارتفاع رشد می کند. برگ های آن نیزه ای شکل، به طول ۷ تا ۱۶ سانتیمتر و عرض ۲ تا ۳ سانتیمتر و با رگبرگ های پرمانند می باشند.
جوانه های درخت شلیل ساده، ۳ عدد در محور هر برگ، جوانه های جانبی زایشی و جوانه وسط رویشی است. جوانه های آن بسیار شبیه بادام است.
انواع نهال شلیل
در حال حاضر بیش از ۱۵۰ گونه شلیل وجود دارد که فقط از نظر اندازه، شکل، طعم، بافت و رنگ متفاوت هستند. گونههای موجود شلیل پیوسته از نظر طعم بهتر و ظاهری زیباتر و عمر طولانیتر هسته، در حال ارتقا میباشند. بسیاری از گونههای جدید که امروزه مشاهده میشوند شاید در ۵ یا ۱۰ سال آینده دیده نشوند.
انواع دیگر شلیل رایج : شلیل انجیری ، شلیل شبرنگ ،شلیل سفید، شلیل شمس، شلیل مغان، رد گلد و… است که بعضاً دیررس میباشند.تا اواخر دهه ۴۰ شمسی شلیلها سبز کمرنگ و دارای اندازهای کوچک و گوشتی سفید بودند.
انواع هلو و شلیل در باغات استانهای تهران، البرز، همدان، کردستان و خراسان شمالی تولید میشود که در این میان استان البرز مقام اول را دارد.
گونهای از شلیل به نام شبرنگ میباشد که رنگ قرمز آن روشنتر است و درخت آن سریع رشد میکند و گونهای بسیار پر بازده است. گوشت میوه زرد و هسته به میوه متصل است.
شلیل انجیری
شرایط محیط رشد شلیل :
آب و هوای مناسب : پایدارى هلو، در برابر سرماى زمستانه، از سیب و گلابى کمتر و تقریباً مشابه بِه مىباشد. براى هلو، سرماى کشنده معمولاً حدود ۲۱- درجه سانتىگراد است ولى اگر هوا به سرعت سرد شود در دماهاى ۹- الى ۱۳- درجه نیز جوانه ها و حتى شاخه هاى جوان خشک مى شوند. نیاز سرمائى هلو براى بیرون آمدن از استراحت زمستانه ۴۰۰ تا ۱۰۰۰ ساعت دماى زیر ۷ درجه سانتىگراد مى باشد. هلو، در برابر گرماى تابستان، مقاومتر از سیب است و در تابستان هاى گرم، میوه آن مانند گلابى از کیفیت بهترى برخوردار مى شود.
عمر درخت شلیل : شلیل درختی نسبتاً کم عمر است. علت عمر کم بودن آن، چوب ترد و شکننده اش است و علت تردی چوبش نسبت زیاد پوست به استوانه مرکزی آن است. به همین دلیل تربیت آن به صورت Open Cnter است تا شاخه هایش در اثر وزن زیاد نشکند.
نکات گرده افشانی : گل ها در بهار و قبل از برگ ها به وجود می آیند. این گل ها منفرد یا دوتایی، به قطر ۲٫۵ تا ۳ سانتیمتر، به رنگ صورتی و دارای پنج گلبرگ می باشند. گل شلیل، به صورت جانبی، از یک جوانه ساده روی شاخه یکساله به وجود می آید. بیشتر ارقام این درخت خودبارورند.
گرده افشانی می تواند توسط باد انجام شود ولی کندو گذاری در باغ ، مقدار محصول را بالا می برد. بهتر است در زمان گلدهی هوا خشک باشد. زمان گلدهی اوایل بهار بعد از بادام و زردآلو و حدود ۳ هفته قبل از سیب می باشد. زمان رسیدن میوه در ارقام زودرس از اوایل تابستان و در ارقام دیررس در اوایل پاییز است.
خاک : ریشه هلو، در برابر کمبود تهویه خاک بسیار حساس است و از غرقاب شدن، به شدت آسیب مى بیند. این درخت، براى بهترین رشد، به خاک هاى نسبتاً سبک، با ژرفاى ۱ تا ۵/۱ متر و زهکش کامل نیاز دارد.
شکوفه های باغ شلیل
تکثیر رایج شلیل :
ازدیاد شلیل همانند هلو به روش پیوند انجام می شود. این گیاه را می توان روی پایه های هلو، زردآلو، بادام و آلو پیوند زد.
فاصله کشت برای ارقام معمولی شلیل، ۶ تا ۷ متر است و در یک باغ خوب می توان انتظار ۴۰ تا ۵۰ تن محصول در هکتار داشت. در روش های داربستی فواصل کشت کمتر و مقدار محصول بسیار بیشتر است و تا ۱۱۰ تن در هکتار نیز می رسد.
ایجاد باغ شلیل
چون عمرهلو یا شلیل نهایتآ ۱۰سال می باشد پس می توانیم یک نوع درخت با عمر بیشتر هم خانواده انتخاب کنیم مثل گلابی یا سیب که من به شخصه گلابی را به سیب ترجیح می دهم چون قیمت گلابی همیشه بالاتراز سیب بوده وباروری بیشتری نیزدارد . که بس ار پایان عمر شلیل از باغ ا درامد خالی نشود .
برای احداث ابتدا باید زمین مورد نظر را تسطیح کرده وبه عمق ۶۰سانتیمترشخم میزنیم پس ازشخم اقدام به زدن جوی های کوچک(جوی خربزه)با فاصله ی ۴.۵تا۵مترازیکدیگرمیکنیم (فاصله ردیف ها ۴.۵برای باغ های کوچک، ۵متر برای باغ های بزرگ) پس از زدن جوی ازیک سابسویلر(زیرشکن)یک تیغه به ارتفاع ۱.۲۰تا۱.۵متری برای شکافتن داخل جوی ها استفاده می کنیم با این کار دیگراحتیاج به کندن گودال بزرگ نداریم برای کاشت برداشتن ۲بیل خاک کافی است
۱ - کشت متراکم : سپس به فاصله ۱.۵مترازیکدیگراقدام به کاشت میکنیم هرسه درخت باید۲درخت اول هلو یا شلیل و۱درخت گلابی یا سیب باشد.
۲ - کشت با فاصله : به فاصله ۴ تا ۵ مترازیکدیگراقدام به کاشت میکنیم
دراین روش کاشت هم هزینه کندن گودال تقریبآبه ۰میرسدهم درزمان صرفه جویی میشودوهم رشددرخت فوق العاده میشودبا این روش درخت هلویاشلیل میتواند دریکسالگی به بارنوبربنشیند.
ابیاری درختان شلیل: درخت شلیل در سالهای اول رشد و بخصوص در فصل رشد به آبیاری فراوان نیاز دارند. آبیاری این گیاه بهتر است به روش کرت بندی نباشد . زیرا هم به ریشهها اجازه تنفس داده نمیشود و هم از طریق تماس مستقیمی که طوقه با آب دارد درخت را بیمار میکند. بهتر است از ابیاری قطره ای استفاده کنید .
استفاده حداکثری از اب و زمین : اگرباروش غرق آبی آبیاری میکنید درسال اول دراین باغ میتوانیدهرنوع محصول صیفی که دلخواه تان است بکاریدکه این کاربرای تقویت درخت نیزخیلی مفیداست اما درسال دوم فقط میتوانید اقدام به کاشت هندوانه کنیدچون درسال دوم بخاطرشاخ وبرگ زیاد درخت بر زمین سایه می اندازد
نکته در ابیاری قطره ای : اگر قصددارید این باغ یا هرباغ دیگررا به صورت قطره ای آبیاری کنیدبرای اینکه ازشرعلفهای هرز در امان باشیددرپایین تنه هردرخت یک بطری نوشابه ۱.۵لیتری را به صورت در باز وبرعکس درعمق ۲۰تا۳۰سانتیمتری قراردهید سپس ته بطری را بازکرده وقطره چکان لوله آبیاری رادرون آن قرار دهیدبا این کارچون آب به درون بطری ودرعمق ۲۰تا۳۰سانتیمتری ریخته می شودبنابراین رشدعلفهای هرز به حداقل خودمی رسد
میوه درخت شلیل
تولید نهال درخت شلیل از بذر یا هسته میوه :
بذر بسیاری از درختان میوه پس از کاشت چون نتاج متفاوتی در اثر دگر گشنی بوجود می آورند کشت بذر آنها مرسوم نیست. . بذر حاصل از هسته درختان میوه هسته دار مانند شلیل و یا هلو صفات خوبی از والدین خود را به همراه دارند. بیشتر درختان شلیل بدست آمده از بذر ,میوه ای مثل میوه بذرگیری شده تولید می کنند.
بهترین زمان برای بذر گیری از هسته ,فصل تابستان و از میوه کاملا رسیده می باشد. توجه داشته باشید که برخی از ارقام درختان شلیل بذر کامل تولید نمی کنند مانند میوه درختان شلیل زودرس که ممکن است بذرآنها به خوبی جوانه نزنند. برای تکثیر این گونه ها باید از پیوند زدن استفاده کنید .
هسته را از میوه های رسیده شلیل جدا کنید و بگذارید آنها به مدت ۳ یا ۴ روز خشک شوند.خشک کردن هسته امکان گرفتن بذر از داخل آنها را آسان تر می کند. پوسته هسته خشک شده اسان تر ترک می خورد . با احتیاط چند ضربه آهسته به هسته خشک بزنید تا بیشتر ترک بخورد یا هسته را بین انبر قرار داده به اهستگی فشار دهید تا هسته ترک بردارد.احتیاط کنید که بذر داخل هسته آسیب نبیند.
بذر را در یخچال بگذارید : مواد بازدارنده طبیعی در بذر شلیل وجود دارد که از جوانه زنی آن جلوگیری می کند.نگهداری بذر شلیل در دما های سرد مثل یخچال موجب غیر فعال شدن این مواد بازدارنده می شود.در شرایط طبیعی ماه های سرد زمستان در طبیعت این مواد را غیر فعال می کند.پس بذر شلیل را تا مدتی در یخچال می گذراند که پس از رفع سرمای بهاره نسبت به کاشت آن داخل گلدان اقدام می کنند.
کاشت در گلدان : در بهار بذر شلیل را به مدت یک شب در اب خیس می دهند. سپس بذر را درگلدان دارای خاک باغچه به عمق حداقل دو برابراندازه طول بذر قرار می دهند. در مدت کمتر از یک ماه جوانه زنی در بذر مشاهده می شود. گرمای محیط کشت حدود ۲۳ درجه سانتی گراد باشد.
نهال حاصل از بذر شلیل در مدت ۷-۵ سال به بار دهی می رسد.
کاشت شلیل در گلدان
کاشت هسته شلیل در منزل
برای کاشت شلیل در گلدان انتخاب بذر مناسب بسیار مهم است. برای این منظور لازم است از بذر درختان شلیلی پا کوتاه استفاده کنید، البته چنانچه قصد دارید شلیلی شما بار دهد در غیر این صورت و به عنوان یک گیاه زینتی میتوانید از هر هسته شلیلیی برای کاشت استفاده کنید.
انتخاب گلدان مناسب نیز مهم است. در مراحل بعدی رشد نهال شلیل قطر گلدان ۴۵ تا ۹۰ سانتیمتر باشد.
برای جدا کردن گوشت میوه شلیل از هسته آن را داخل دهان نکنید زیرا احتمال دارد بزاق دهان بر روی قوه نامیه گیاه تاثیر گزارد.
مراحل کشت هسته شلیل در گلدان :
۱- ابتدا بایستی هسته را از گوشت میوه شلیل جدا کنید. اگرچه این کار کمی مشکل است ولی تلاش کنید تا کاملا گوشته میوه از هسته جدا شود. به این منظور میتوانید میوه شلیل را ۳ تا ۴ روز در سایه بگزارید تا خشک شود، در این صورت جدا کردن هسته آسانتر خواهد بود.
۲- در مرحله بعد لازم است قسمت چوبی هسته را به آرامی بشکنید. دقت کنید که هنگام جدا کردن پوسته چوبی مغز هسته آسیب نبیند زیرا امکان سبز شدن هسته در صورت آسیب از بین خواهد رفت. برای جدا کردن هسته چوبی میتوانید از انبر استفاده کنید تا پوسته چوبی ترک بخورد و بتوانید مغز هسته را خارج کنید.
۳- برای کاشت هسته شلیل در گلدان بهتر است چند روزی هسته را داخل پلاستیک و در داخل یخچال قرار دهید تا مواد بازدارنده موجود در هسته که مانع جوانه زنی بذر میشوند، غیر فعال شوند.
نکته : توجه داشته باشید که هسته شلیل را در کنار میوه هایی مانند موز در یخچال نگزارید زیرا اتیلن تاثیر منفی بر قدرت جوانه زنی هسته شلیل خواهد داشت. در شرایط طبیعی ماه های سرد زمستان در طبیعت این مواد را غیر فعال می کند.
۴- هسته شلیل را یک شب در آب بخسانید. در این مرحله هسته شلیل آماده کاشت داخل گلدان است.
۵- گلدان مورد نظر را با خاک مناسب (مخلوطی از خاکبرگ و شن) پرکنید. هسته شلیل را در عمق دو برابر اندازه طول هسته شلیل در خاک بکارید.
۶- گلدان را در دمای ۲۳ درجه سانتیگراد قرار دهید. هسته شلیل در حدود یک ماه بعد جوانه خواهد زد.
نهال حاصل از کاشت هسته شلیل در گلدان در صورت شرایط مساعد محیط در مدت ۷-۵ سال به باردهی می رسد. بنابراین لازم است با بزرگ شدن نهال، آن را به گلدان بزرگتر انتقال دهید. در حین رشد کود دهی را فراموش نکنید
توری بسته بندی ( کیسه راشل ) محصولات مختلف باغی و کشاورزی
کیسه راشل برای بسته بندی انواع محصولات کشاورزی نظیر: سیب زمینی، پیاز، مرکبات، کلم، انار، هویج و ..
کیسه راشل گزینه ای جذاب و اقتصادی در رنگها و ابعاد مختلف برای بسته بندی محصولات مختلف کشاورزی می باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر به این سایت مراجعه بفرمایید.
برای کسب اطلاعات بیشتر راجع به این محصول به این سایت مراجعه بفرمایید.
ازدیاد
درخت خرمالو از طریق تکثیر غیرجنسی کمتر کشت میگردد و تقریباً تمام درختان خرمالو از طریق کشت بذر خرمندی کاشته میشوند. خرمندی همان خرمالوی ریز است که میوه آن قابل خوردن نیست. پس از رسیدن، میوهها را جمعآوری کرده و بذر آنها را گرفته و جهت کاشت آماده میکنند. در آذر یا دی ماه بذر به صورت پُر (فشرده) کشت میگردد که پس از رفع سرما و یخبندان بذر جوانه زده و از خاک خارج میشود.
در سال اول، نهال رشد کرده و در سال دوم در فصل خزان یا اسفند ماه نهال با فاصله مناسب در خزانه دوم کشت میگردد. در سال سوم، در فصل بهار حدود 15 تا 25 فروردین ماه روی نهال عمل پیوند شکمی انجام میگیرد. پیوندکها در سال سوم رشد میکنند و در پایان سال سوم در فصل خزان یا اسفند ماه قابل انتقال به زمین اصلی هستند. بهتر است پرورش دهندگان نهال پیوندی را از مکانهای مطمئن تهیه نمایند، چون تولید نهال پیوندی تقریباً مشکل است و یکی از دلایل قیمت بالای نهال پیوندی خرمالو همین مورد است. در زمان کاشت درخت خرمالو نکات ذیل بایستی مورد توجه قرار گیرند:
1- زمان کاشت خرمالو پیوندی حدود 15 اسفند ماه است. چنانچه زودتر جهت کشت اقدام شود، احتمال بروز سرمازدگی نهال زیاد است، چون به عمل جابهجایی حساس است .
2- نهال پیوندی در موقع کاشت حتماً تا همان محلی که در خزانه زیر خاک بوده در محل کاشت در زیر خاک قرار گیرد. نکته قابل اهمیت این است که عمیق کاشتن نهال و سطحی کاشتن هر دو مضر است .
3- در زمان کاشت از دادن هرگونه کود حیوانی و کود شیمیایی خودداری شود. عمل تقویت از سال دوم شروع شود که بهتر است از همان ورز استفاده گردد .
4- پس از کاشت، عمل آبیاری یک نوبت انجام شود و تا نهال خرمالو جوانه نزده است، آبیاری دوم صورت نگیرد .
5- از سال دوم عمل سربرداری و هرس فرمدهی طی دو تا سه سال انجام گیرد .
بعد از کاشت نهال خرمالو در محل اصلی، بعد از سال دوم باید عمل کوددهی و تقویت انجام گیرد. در سالهای بعدی باید به این نکته توجه کرد که میوه خرمالو روی شاخههای یک ساله است؛ یعنی در فصل خزان اگر هرسی صورت گیرد، شاخه سال قبل که محل تولید میوه است نبایستی حذف شود .
درخت خرمالو در فصل بهار به آب کمتری نیاز دارد و در فصل تابستان با گرم شدن هوا نیاز به آب بیشتری دارد .
بعضی از پرورش دهندگان از ریزش خرمالوهای تازه تشکیل شده در فصل بهار شکایت دارند که علت آن آفت یا بیماری نیست، بلکه چون درخت خرمالو به میزان زیادی گل تولید میکند و اگر شرایط مناسب باشد تمام گلها تبدیل به میوه میشود، پس از تشکیل میوه چون درخت توان نگهداری و تغذیه تمامی میوهها را ندارد، چنانچه درخت خوب تغذیه و تقویت نشده باشد حدود 50 درصد میوهها در حالت فندقی ریزش دارد. اما چنانچه درخت خوب تغذیه و تقویت شده باشد، میزان ریزش میوه در فصل بهار کمتر است. به هر حال درخت خرمالو آن مقدار میوه را که میتواند تغذیه کند، نگه میدارد و اضافی آن ریزش دارد.
آفات و امراض درخت خرمالو
مگس سفید و تریپسها به پوست میوه خرمالو صدمه زده و موجب بدرنگ شدن میوه خرمالو میگردند. آبیاری بیش از حد نیز موجب فاسد شدن ریشه گیاه میگردد. حیوانات موذی مانند موش نیز به ریشه درخت خرمالو صدمه وارد میآورند.
زود گلدهی، ریزش محصول و ترک خوردن میوه در اطراف کاسبرگ و آفتاب سوختگی میوه از امراض درخت خرمالو محسوب میشود. ریزش میوه پدیدهای طبیعی در درختان میوه ازجمله خرمالو است و در عین حال تغذیه گیاه خرمالو با کود پوسیده حیوانی به مقدار کافی از ریزش میوه به نحو موثری جلوگیری مینماید.
ارقام خرمالو
* خرمالو دارای ارقام گس astringent و غیرگسnon- astringent است که از نظر اندازه، شکل و مزه بسیار متفاوت هستند.
گردهافشانی باغات خرمالو
گیاه خرمالو هم از طریق گردهافشانی و هم از طریق بکرزایی، تولید میوه مینماید، ولی بر اساس مطالعات انجام شده، تولید میوه از طریق بکرزایی، موجب ریزش مداوم محصول میگردد و گردهافشانی عملکرد برداشت میوه را افزایش میدهد و از ریزش مداوم محصول جلوگیری مینماید.
بر اساس مطالعات انجام شده در کشور استرالیا، گردهافشانی از طریق حشرات بهویژه زنبور عسل صورت میگیرد و نیاز به گردهافشانی مکانیکی نیست. بیشتر تولیدکنندگان و پرورشدهندگان خرمالو در کشور استرالیا، از گونههای خرمالو ماده استفاده مینمایند. زنبور عسل از نژاد اروپایی mallifera و دیگر گونههای بومی استرالیایی زنبور عسل مانندTrigona spp دارای عملکرد بالایی در گردهافشانی هستند. با نصب کندو زنبور عسل در درون باغات خرمالو به ازاء 3 تا 2 کندو در هر هکتار میتوان بیشترین عملکرد تولید محصول را به دست آورد. متوسط تولید خرمالو در این کشور در هر هکتار 35 تن است. خرمالو تولید شده در استرالیا به غیر از مصرف داخلی به کشورهای اروپایی، سنگاپور، تایلند و ژاپن صادر میگردد.
در مناطق نیمه گرمسیر کشور استرالیا، گلدهی درختان خرمالو 35 روز بعد از سپری شدن فصل سرما رخ میدهد. چنانکه فصل سرما به طور معمول تداوم یابد، بعد از 70 روز گلها ظاهر میگردند. درجه حرارت مطلوب بین 12 تا 17 درجه سانتیگراد برای جوانه زدن غنچه و 27 تا 32 درجه سانتیگراد برای تولید غنچه مطلوب است. بعد از یک الی دو هفته از زمان تولید گل باید گردهافشانی صورت پذیرد. زمان گردهافشانی هنگامی است که 5 الی 10 درصد شکوفهها ظاهر شده باشند. زنبور عسل فقط شکوفهها را مورد هجوم قرار داده و از نشستن بر قسمتهای دیگر درخت خودداری مینماید. زمان برداشت خرمالو در کشور استرالیا در ماههای آبان و آذر است
سیستم های آبیاری
سیستم آبیاری سنترپیوت به دلیل هزینه کارگری کم ، انعطاف پذیری زیاد ، راحتی اجرا و بهره برداری آسان ، یک سیستم آبیاری انتخابی درامر کشاورزی است . وقتی که سیستم سنترپیوت درست طراحی شود و به پخش کننده های آب با راندمان بالا تجهیز شود ، می تواند در منابع پردازش خود( آب ، انرژی ، زمان ) صرفه جویی نماید . از انواع مختلف این پخش کننده ها می توان به موارد زیر اشاره کرد :
حالت پخش اسپری در ارتفاع متوسط mid-elevation spray application ، حالت پخش اسپری در ارتفاع کم( low-elevation spray applicator ) و حالت پخش دقیق با انرژی کم( low energy precison application).
حالت آبیاری موضعی زیرسطحی (subsurface drip irrigation ) ، به علت راندمان بالا با روش های ذکر شده قابل قیاس است.راندمان یکنواختی بالای آبیاری که منجر به تولید محصول و راندمان آب مصرفی بالا می شود ، بهترین وسیلة مقایسه روش های آبیاری برای مناطق و محصولات ویژه می باشد .
در آزمایشات مختلف محققان روشهای آبیاری LEPA ، MESA ، LESA ، SDI با 5 نرخ آبیاری ناقص(I0 ، I25 ، I50 ، I75 و I100) به صورت نسبت آب تهیه شده به مقدار آبیاری کامل برای گیاهان مختلف مورد ارزیابی قرار می گیرد ،که نرخ آبیاری کامل بر اساس ET پتانسیل محاسبه شده از ET گیاه مبنا و اعمال ضریب گیاهی محل تعیین می گردد.
براساس مطالعات انجام یافته عملکرد محصول و راندمان آب مصرفی( WUE ) در نرخ های I25 و I50 تحت روش SDI بیشتر از دیگر روش های آبیاری است و در روش LEPA معمولاً بیشتر از Spray ، اما از SDIکمتر می باشد . روند روش ها در نرخ I100معکوس بوده و عملکرد محصول و WUE در روش Spray بیشتر از LEPA و SDI می باشد . در نرخ آبیاری I75، نیز این مطلب صادق است .
کاهش محصول در آبیاری های کامل در نتیجة راناف سطحی برای روش LEPA و نفوذ عمقی برای SDI می باشد . در روش SDI با کاربرد مقادیر کمتر آبیاری نفوذ کاهش می یابد و تبخیر نیز با کاهش سطح خیش شده کاهش می یابد و فقط آبی که به بالا حرکت می کند تبخیر می شود.
هنگامی که روش LEPA با تدابیری از قبیل شیب کمتر از1 درصد ، کشت دایره ای ، ایجاد خاکریز فارو ، کنترل رطوبت خاک و برنامة آبیاری مناسب همراه باشد، بیش از 95 درصد آب در اختیار گیاه قرار خواهد گرفت .مدیریت راندمان بالای آبیاری Spray نیز شامل کاربرد نازل هایی با قطرات آب درشتتر ، اجرای نسبتاً کند پیوست برای تهیة آب کاربردی عمیق تر و اجتناب از آبیاری اسپری در شرایط باد شدید می باشد.
تانسیومتر : اندازه گیری پتانسیل ماتریک با وسایل ساده ای به نام تانسیومتر انجام می شود . تانسیومترها یا از نوع جیوه ای هستند و یا از نوع فلزی . تانسیومتر جیوه ای ، لوله ساده و خمیده ای است پر از آب که یک طرف آن منتهی به کلاهک سرامیکی است . طرف دیگر لوله وارد یک مخزن جیوه می شود . حال اگر کلاهک سرامیکی در داخل یک خاک قرار گیرد ، پس از مدتی توازن پتانسیل رطوبتی بین آب داخل تانسیومتر و آبی که در بیرون از آن در داخل خاک وجود دارد برقرار می گردد . برقراری تعادل با وارد شدن یا خارج شدن آب به داخل لوله تانسیومتر از طریق کلاهک آن که نسبت به آب نفوذپذیر است انجام می شود . اگر خاک خشک باشد ، آب را از داخل تانسیومتر به طرف خود خواهد کشید . در این وضعیت خلا ایجاد شده در داخل تانسیومتر موجب می شود که در طرف دیگر لوله ، جیوه صعود می نماید . مقدار بالا آمدن جیوه متناسب با پتانسیل آب در خاک خواهد بود .
تانسیومترهای جیوه ای بیشتر در کارهای آزمایشگاهی و تحقیقی مورد استفاده می باشند و چون کاربرد آنها در صحرا مشکل است در عمل از نوعی دیگر از تانسیومترها با نام تانسیومتر فلزی استفاده می شود . این تانسیومترها نیز اساسا مشابه تانسیومترهای جیوه ای هستند با این تفاوت که در آنها به جای خلاء سنج جیوه ای از یک خلاءسنج فلزی استفاده شده است تا حمل و نقل آن ساده باشد .
تانسیومتر فلزی از یک لوله پر آب تشکیل شده است که قسمت پایین آن از یک کلاهک سرامیکی درست شده و قسمت بالای آن مسدود است ، به طوری که اگر آب از کلاهک سرامیکی خارج شود در داخل لوله خلاء ایجاد می شود . به همین منظور در کنار لوله تانسیومتر ، خلاءسنجی به آن متصل است که قادر می باشد مقدار خلاء یا فشار منفی را اندازه گیری کند . اگر کلاهک سرامیکی در داخل خاک قرار گیرد با خروج یا ورود آب به تانسیومتر تعادل پتانسیلی بین آب داخل و خارج تانسیومتر براقرار می شود . بنابراین با تعادل پتانسیل رطوبتی بین آب داخل و خارج کلاهک ممکن است مقداری آب از لوله تانسیومتر خارج شود که این عمل باعث ایجاد خلاء و کاهش فشار در لوله می شود . مقدار خلاء یا فشار منفی توسط خلاءسنج قابل قرائت است . معمولا درجه بندی خلاءسنج بین 0 تا 100 بوده که هر کدام از درجات آن معادل 10 سانتی متر فشار منفی است . بنابراین اگر عقربه خلاءسنج روی عدد 25 باشد نشان می دهد که فشار در خلاءسنج 250- سانتی متر است .
همانطور که گفته شد تانسیومترها در پتانسیل بالاتر از یک اتمسفر کارآیی ندارند زیرا در این پتانسیل حباب های هوا وارد تانسیومتر گردیده و عدد قرائت شده صحیح نخواهد بود . برای اطمینان از اینکه تانسیومتر تا این پتانسیل به خوبی کار خواهد کرد لازم است تانسیومترها را قبل از استفاده آزمایش کنیم . برای تست تانسیومتر ابتدا کلاهک را به مدت چند ساعت داخل ظرف آبی قرار دهید تا کاملا اشباع شود سپس در حالی که کلاهک داخل آب قرار دارد لوله تانسیومتر را به کمپرسور هوا وصل کرده و بتدریج فشار هوا را افزایش دهید . هنگامیکه فشار به 8/0 تا 9/0 اتمسفر رسید حبابهای هوا در داخل ظرف از کلاهک بیرون خواهند آمد . در این صورت تانسیومتر خوب کار خواهد کرد . چنانچه حباب هوا در فشار کمتر از 8/0 اتمسفر ظاهر شد آن تانسیومتر برای استفاده مناسب نخواهد بود .
برای استفاده از تانسیومتر با مته ای که قطر آن به اندازه قطر لوله تانسیومتر یا کمی کمتر از آن باشد چاهکی را تا عمق مورد نظر حفر کنید . قبل از گذاشتن تانسیومتر کمی خاک نرم و مرطوب در چاهک بریزید . حال تانسیومتر را داخل چاهک قرار دهید و اطمینان حاصل کنید که با لگد کردن اطراف آن خاک کاملا به کلاهک و لوله اطراف آن چسبیده و تماس داشته باشد . با خاک در اطراف تانسیومتر برآمده گی کوچکی بسازید تا از تجمع آب در اطراف لوله تانسیومتر و نفوذ عمودی آن در طول لوله تانسیومتر جلوگیری شود . چون در خاکهای شنی حدود 80 درصد آب قابل استفاده در مکش 85/0- اتمسفر قرار دارد . لذا تانسیومترها در خاکهای شنی بیشتر قابل استفاده است . برای ساختن تانسیومتر می توان به شرح زیر عمل نمود :
1 _ یک لوله از جنس PVC یا پلکسی گلاس به قطر 1 سانتی متر انتخاب کرده و دو انتهای باز آن را با سوهان صاف کنید .
2 _ در فاصله 10 سانتی متری از انتهای بالای لوله سوراخی تعبیه کنید .
3 _ در صورتی که خلاءسنج فلزی در اختیار باشد آن را به سوراخ تعبیه شده پیچ کرده و آب بندی نمایید . در غیر اینصورت یک لوله مسی به طول 4 سانتی متر را که قطر خارجی آن کمی کوچکتر از قطر داخلی سوراخ تعبیه شده می باشد وارد سوراخ نموده و با چسب اطراف آن را محکم کنید . این لوله بعدا به فشارسنج جیوه ای یا فلزی متصل گردد .
4 _ کوزه متخلخل سرامیکی با مخلوط کردن اجزاء زیر و سپس قالب ریزی در قالب مخصوصی که از گچ درست شده است ساخته می شود .
5 _ پس از قالب کوزه را در مجاورت هوا قرار داده تا خشک شود و سپس در حرارت 1000 درجه آن را بپزید .
6 _ کوزه را با چسب به لوله اصلی متصل کنید .
7 _ با درب بند لاستیکی انتهای بالایی لوله را مسدود کنید
ارزیابی سیستمهای آبیاری بارانی در زراعت دیم
مطالعه و ارزیابی سیستمهای مختلف آبیاری بارانی اعم از، مشکلات اولیه، مشکلات اجتماعی، مدیریت و قابلیتهای سیستم میباشد. گذشته از اینها پارامتر هزینهها، عملکردها از مهمترین مسائلی خواهد بود که مورد مطالعه قرار خواهند گرفت ، نهایتا سیستمی که حداکثر عملکرد را با حداقل هزینه دارا باشد و قابلیت کاربرد در این گونه مناطق را از خود نشان دهد معرفی خواهد شد. چون مجری طرح مؤسسه دیم میباشد لذا آن مؤسسه گزارش سه ماهه را مستقیما تهیه و به دفتر بررسی طرحها ارسال میدارد.
آبیاری قطره ای:
آبیاری به معنی پخش آب روی زمین جهت نفوذ در خاک برای استفاده گیاه و تولید محصول میباشد. آبیاری و مدیریت آب در مزرعه در عین سادگی هنوز هم از پیچیدهترین و به عبارتی از مشکلترین عملیات کشاورزی به شمار میرود. بسیاری از متخصصان کشاورزی آبیاری را یک هنر میدانند تا علم ، و برخی آن را یک فن قلمداد میکنند.
مزایای آبیاری بارانی
امکان استفاده در زمنیهای پر شیب.
توزیع یکنواخت آب آبیاری در تمام نقاط مزرعه.
کمک به رشد بهتر گیاهان با لطیف کردن محیط اطراف گیاهان.
معایب آبیاری بارانی
سموم آفت کش و قارچ کش را از روی برگها میشوید.
تاثیر نامطلوب باد در توزیع یکنواخت آب در این نوع از روشهای آبیاری.
هزینه سرمایه گذاری اولیه نسبتا زیاد.
انواع روشهای آبیاری بارانی
یکی از روشهای آبیاری است که آب را توسط آب پاشها به صورت قطرات ریز باران در آورده و در سطح زمین پخش مینمایند و رطوبت مورد نیاز گیاه تامین میشود. روشهای آبیاری بارانی بر اساس نوع حرکت بال آبیاری به چهار دسته تقسیم میشوند: سیستمهای آبیاری بارانی ثابت ، سیتمهای بارانی نیمه ثابت ، آبیاری بارانی با جابجایی متناوب ، آبیاری بارانی با جابجایی مداوم.
آبیاری بارانی ثابت
در این روش ، به تعداد کافی بال آبیاری و آبپاش وجود دارد بطوریکه احتیاجی به جابجایی بالهای آبیاری و آبپاشها در طول فصل زراعی نمیباشد. در سیستمهای ثابت ممکن است بالهای آبیاری به صورت ثابت در زیر زمین کار گذاشته شود یا این بالها در ابتدای فصل رشد روی زمین چیده شود و در انتهای فصل رشد جمع شوند.
آبیاری بارانی نیمه ثابت
در این روش ، بالهای آبیاری زیرزمین قرار میگیرند و پس از هر آبیاری فقط آبپاشها برروی بال آبیاری جابجا میشوند. این کار توسط شیرهای خودکاری که روی بالهای آبیاری نصب شده صورت میگیرد.
آبیاری بارانی با جابجایی متناوب
در این روش ، بال آبیاری در حالیکه آب پاشها روی بال آبیاری ثابت میباشند، پس از انجام هر آبیاری جابجا شده و به محل اسقرار بعدی منتقل میشوند. پس از هر آبیاری ، بال آبیاری از لوله اصلی جدا شده و به محل بعدی منتقل میشود. براساس روش انتقال بال آبیاری سیستمهای آبیاری بارانی با جابجایی متناوب به سه دسته تقسیم میشوند.
سیستم آبیاری بارانی جابجایی با دست
در این روش ، لولههای اصلی در طول فصل آبیاری ثابت بوده ولی بالهای آبیاری پس از هر آبیاری به همراه آب پاشهای نصب شده روی آنها توسط دست جابجا میشوند.
سیستم آبیاری بارانی قطرهای کوچک
در این روش ، بال آبیاری شامل لولههایی است که به دور قرقرهای پیچیده شده و در فواصل معینی روی لوله اصلی نصب میشود. در انتهای هر یک از لولهها ، آبپاشها توسط ارابه کوچک وصل شدهاند، این آبپاشها در ابتدای آبیاری به انتهای زمین کشیده میشوند بطوریکه در این زمان قرقره کاملا باز شده است.
آبیاری بارانی آبفشان غلتان
این نوع سیستم شبیه سیستم آبیاری بارانی جابجایی با دست است با این تفاوت که مجموعه یک بال آبیاری روی چرخهای فلزی سوار شده و کل این مجموعه دارای یک موتور بنزینی است.
سیستم آبیاری بارانی با جابجایی مداوم
در این روش بال آبیاری در موقع عمل آبیاری دارای یک حرکت مداوم و پیوسته است. این سیستم آبیاری شامل سه دسته سیستم آبیاری بارانی آبفشان دوار ، آبفشان خطی و آبفشان قرقرهای است.
سیستم آبیاری بارانی آبفشان دوار
در این روش ، بال آبیاری شامل یک سازه بزرگ فلزی است که توسط برجکهایی در ارتفاع بلندتر از گیاه قرار گرفته و حول نقطه مرکزی که در همان نقطه اتصال بال به لوله اصلی است دوران میکند. با توجه به نوع حرکت دورانی بال آبیاری ، آبیاری مزارع به صورت دایرهای شکل صورت میگیرد.
سیستم آبیاری بارانی آبفشان خطی
از لحاظ شکل ظاهری شبیه سیستم آبیاری بارانی آبفشان دوار است با این تفاوت که در این روش ، خط لوله اصلی در کنار زمین قرار گرفته و بال آبیاری در کنار آن حرکت رفت و برگشتی دارد.
سیستم آبیاری بارانی آبفشان قرقرهای
در این روش بال آبیاری شامل یک لوله است که از یک طرف به دور یک قرقره بزرگ پیچیده شده و از طرف دیگر به ارابه بزرگی که آبپاش روی آن قرار گرفته متصل میشود. برای شروع آبیاری ، معمولا قرقره و ارابه را به کنار زمین و جایی که شیر آب از لوله اصلی وجود دارد منتقل کرده و پس از اتصال قرقره به شیر آب ، ارابه را توسط تراکتور کشیده و به انتهای زمین انتقال میدهند.
در این حالت لوله از دور قرقره باز میشود. با برقرار شدن جریان لوله توسط موتور ، شیلنگ به دور قرقره جمع میشود و ارابه را به طرف قرقره میکشد با حرکت ارابه از انتهای زمین به طرف قرقره ، آبیاری یک نوار کامل از عرض زمین انجام میگیرد.
آشنایی با سیستم آبرسانی وآبیاری پلی پروپیلن
از آنجائی که کشور عزیزمان ایران در ناحیه خشک و نیمه خشک واقع شده بیشترهموطنان به ویژه کشاورزان به طور خاص کشاورزان نواحی خشک ونیمه خشک وحاشیه کویر بامشکل کم آبی روبرو هستند. امروزه با انتخاب صحیح سیستم آبرسانی و آبیاری واستفاده ازلوله و اتصالات پلی پروپیلن( پیچی )از یک سوموجب جلوگیری از هدر رفت آب درضمن انتقال وانتخاب نوع آبیاری با توجه به نوع کشت درمنطقه مورد نظر و از سوی دیگر باعث صرفه جویی درمصرف آب وافزایش راندمان وعملکرد محصول ودرنتیجه حفظ ذخایر آبی وجلوگیری ازآلودگی آن وخودکفایی درمحصولات کشاورزی خواهد شد .
با ورود صنایع پلیمری درعرصه کشاورزی تحولات چشمگیری درزمینه آبرسانی وآبیاری وآبیاری تحت فشار به وجود آمد . تا جائیکه میزان اتلاف آب به حداقل میزان خود درطول تاریخ رسیده و از اینرو امروزه سیستم سنتی انتقال آب توسط نهر وکانال منسوخ گشته و جای خود را به سیستم آبرسانی وآبیاری با استفاده از لوله واتصالات پلی پروپیلن ( پیچی ) داده است . لوله واتصالات پلی پروپیلن علاوه در کشاورزی درانتقال آب وآبرسانی شهری نیز مورد استفاده قرار می گیرد .
با بهره گیری از فن آوری های جدید و برنامه ریزی و سرمایه گذاری دربخش انتقال آب می توان با بحران آب مقابله نمود .
آبیاری قطرهای
روش آبیاری قطرهای سالیان دراز در فرانسه و در کشورهای دیگر برای آبیاری در گلخانهها مورد استفاده بوده است. در ایران این روش در دهه پنجاه ابداع شد و سطوح بزرگی با این روش آبیاری شدند ولی با مرور زمان مزایا و معایب این روش مشخص شد. هزینههای زیاد و تکنیکهای نسبتا پیشرفته این روش و نمکها و مواد جامد معلق در آبهای ایران از معایب آبیاری قطرهای بوده و باعث شده که کشاورزان کمتر از این روش آبیاری استفاده کنند ولی این دلیل نیست که روش آبیاری قطرهای را مطرود بدانیم و در پی رفع معایب آن باشیم
تشکیلات آبیاری قطرهای
منبع آبی ، موتورپمپ ، سیکلون ، فیلترشن ، تانک کود ، مرکز کنترل ، فیلترتوری ، لوله اصلی ، لوله آبرسانی ، لولههای جانبی یا لولههای فرعی ، قطره چکان.
طرز کار شبکه آبیاری قطرهای
آب توسط پمپ از منبع آب به داخل شبکه پمپ شده و ضمن عبور از سیکلون ، شن و مواد خارجی خیلی درشت آن ته نشین میشود. در فیلتر بقیه مواد جامد معلق در آب گرفته میشود. بخشی از آب وارد تانک کود شده با حل مقداری کود در آب این محلول از انتهای دیگر تانک خارج و مجددا وارد جریان اصلی آب میگردد. آب پس از عبور از فیلترتوری وارد لولههای توزیع کننده شده و مرکز کنترل این مجموعه را هماهنگ میکند. در حال حاضر این روش آبیاری برای محصولات گران قیمت اقتصادی بوده و گیاهان گلخانهای و کلیه گیاهانی که کشت آن زیر پلاستیک صرفه اقتصادی داشته باشد امکان پذیر است. ولی برای غلات ، حبوبات ، گیاهان علوفهای و سایر محصولاتی که قیمت آن پائین است صرف نمیکند.
انتخاب قطره چکان
انتخاب قطره چکان مهمترین کاری است که در یک شبکه آبیاری قطرهای باید انجام گیرد. انتخاب صحیح باعث میشود که هزینههای نگهداری به مقدار زیاد کاهش مییابد و زیانهای ناشی از مسدود شدن مجرا (هزینه تعویض قطره چکان ، آبیاری نشدن بوتههایی که قطره چکان آن بند آمده و در نتیجه کاهش محصول) در بر خواهد داشت.
انواع قطره چکانها
سادهترین قطره چکان لولهای است که در طول آن بفواصل مختلف روزنههای بسیار ریزی ایجاد شده و آب از این روزنهها خارج میشود.
قطره چکان دکمهای
این قطره چکانها کوچک بوده و دارای دهانه کوچکی به قطر کمتر از یک میلیمتر هستند. با سوراخ کردن لولههای آبرسانی فرعی این قطره چکانها در آن سوراخها قرار میگیرند. آب از دهانه وروی داخل قطره چکان شده و پس از طی بدنه از دهانه خروجی آن به سطح خاک میچکد. از مزایای این قطره چکان ارزانی قیمت آن و سرعت نصب و ساده بودن کار با آنهاست.
قطره چکان با مجرای طولانی
این نوع قطره چکان در مسیر لوله فرعی قرار گرفته و آب از دهانه ورودی وارد قطره چکان شده و پس از طی مسیر مارپیچ طولانی از دهانه خروجی خارج میگردد. عیب عمده این قطره چکان احتمال مسدود شدن مسیر در اثر رسوبات نمکی و یا ذرات جامد معلق در آب میباشد. این قطره چکان قابل تعمیر نبوده و در اثر انسداد مجرا باید با آب اسید شسته و یا تعویض شود.
قطره چکان صفحهای
این قطره چکان از چند صفحه منطبق بر هم تشکیل شده بطوریکه هر صفحه دارای دیواره عرضی عمودی بر صفحات است. آب در مسیر خود این دیوارههای عرضی را دور زده و از سوراخ انتهایی به صورت قطره خارج میشود. مجموعه این صفحات روی هم قرار گرفته و به قطره چکان شکل صندوقی کوچکی میدهد.
قطره چکان چند دهانهای
برای آبیاری درختان در باغهای میوه اجبارا از قطره چکانهایی که با فشار زیادتر و با چند دهانه خروجی آب را به پای درخت برسانند استفاده میشود. به هر یک از دهانهها لوله باریکی وصل شده و آب را تا فاصله چند متری منتقل مینماید. بدین ترتیب با یک یا دو قطره چکان میتوان نسبت به آبیاری یک درخت اقدام نمود. تعداد این خروجیها از 5-1 متغیر است.
تجمع نمک در آبیار ی قطرهای
آب آبیاری دارای مقداری نمک محلول است که ممکن است موجب مسدود شدن مجرای قطره چکانها شود. بعضی وقتها هم این نمکها همراه آب آبیاری وارد منطقه ریشهها شده و زیان فراوانی به گیاه وارد میسازد. برای شست و شوی این نمکها به دو روش عمل میکنند
در زمستان از آب رودخانهها و یا جریانهای سطحی حاصله از بارندگی یا آبهای اضافی موجود در منطقه برای شست و شوی نمکهای فوق استفاده میشود. هر دو سال یکبار زمینهای آبیاری قطرهای را با روش کرتی کشت و آبیاری میکنند.